OSP Gołkowice

W roku 1905 grupa obywateli Gołkowic i sąsiedniego Skrbeńska doszła do wniosku, że należy utworzyć organizację chroniącą mieszkańców i ich mienie przed licznymi w owym czasie pożarami i innymi klęskami żywiołowymi. Grupa inicjatywna, do której należeli miejscowy nauczyciel, właściciele wiejskich gospód i bogatsi chłopi konsekwentnie przekonywała mieszkańców do idei utworzenia straży pożarnej. Pierwszym prezesem został nauczyciel z Gołkowic Jan Moritz, a komendantem właściciel gospody nazwiskiem Fischer.

W pierwszych latach funkcjonowania straż liczyła około 25 członków.

Już w 1906 roku nabyto napędzaną ręcznie, dwutłokową pompę zabudowaną na podwoziu kołowym. Pompa ta zwana „sikawką”, była używana aż do 1946 roku. Pierwsza remiza strażacka znajdowała się przy gospodzie ówczesnego komendanta.

Okres I wojny światowej oraz nieustabilizowana sytuacja polityczna i narodowościowa po jej zakończeniu, wpłynęły na ograniczenie działalności straży. W 1922 roku wybrano nowy zarząd. W 1927 roku na gruncie podarowanym przez Jana Surmę, właściciela gospody, wybudowano nową remizę z wieżą. W roku 1930 Ochotnicza Straż Pożarna w Gołkowicach otrzymała sztandar, który zaginął w czasie II wojny światowej.

W latach przedwojennych pożary zdarzały się często, głównie ze względu na liczną jeszcze drewnianą zabudowę, szczególnie obiektów gospodarczych. Miejscowa straż była jedynym ratunkiem, choć szanse uratowania zabudowań były znikome. Koncentrowano się więc na ratowaniu sąsiednich budynków i inwentarza. Ręcznie napędzana „sikawka” ciągnięta była końmi. Właściciele koni pełnili kolejno dyżury i obowiązkowo musieli dostarczać zaprzęgi w czasie akcji pożarowej.

W czasie II wojny światowej straż pożarna funkcjonowała nadal, ale jej działalność, szczególnie kulturalna została ograniczona do minimum. Między innymi na cele wojenne trzeba było oddać mosiężne hełmy. Po wyzwoleniu rozpoczął się kolejny etap w działalności gołkowickiej straży pożarnej. Pozyskiwano nowych członków, uzupełniano i remontowano sprzęt gaśniczy. Wysłużoną „sikawkę” zastąpiła pompa z napędem spalinowym. W 1955 roku na wyposażeniu jednostki znalazł się pierwszy samochód, który pozwolił uniezależnić się od wykorzystywanych do tej pory zaprzęgów konnych. Był to, pochodzący z czasów wojny amerykański samochód terenowy marki Dodge, który został zastąpiony w 1962 roku samochodem ciężarowym marki Lublin. Następnie za własne środki zakupiono samochód STAR 29. Z okazji jubileuszu 700-lecia Gołkowic w 1978 roku, dzięki usilnym staraniom ówczesnego zarządu, Ochotnicza Straż Pożarna otrzymała oryginalny samochód gaśniczy typu STAR 25.

W 1957 roku społeczeństwo Gołkowic i Skrbeńska ufundowało jednostce nowy sztandar.

W latach powojennych, podobnie jak przed wojną, oprócz prowadzenia akcji gaśniczych, przeciwpowodziowych, kontroli, ćwiczeń i szkoleń, strażacy byli organizatorami życia kulturalnego na wsi. Organizowali liczne festyny, zabawy i wieczornice. Organizowali pokazy sprawnościowe, zawody sportowo-pożarnicze. Startowali w zawodach organizowanych w okolicznych miejscowościach, również w sąsiedniej Czechosłowacji. W 1963 roku, po pokonaniu wielu problemów, rozpoczęto prace przy budowie nowej remizy składającej się z dwóch stanowisk garażowych, zaplecza technicznego i socjalnego oraz dużej sali do organizowania spotkań i imprez. Zdecydowaną większość prac wykonywano społecznie. Środki finansowe i potrzebne materiały zdobywano dzięki różnym, czasami bardzo przemyślnym zabiegom. Wystarczy wspomnieć, że dotacja finansowa państwa nie przekroczyła 20% wartości kosztorysowej obiektu. Uroczyste oddanie remizy do użytku nastąpiło 22 lipca 1965 roku.

Przejęcie jednostek OSP przez samorząd terytorialny umożliwiło wyposażenie w nowocześniejszy sprzęt ratowniczo-gaśniczy. W 1994 zakupiono dość nowoczesny samochód gaśniczy STAR 200. Jednostka posiada agregat prądotwórczy, oddechowe aparaty powietrzne, piłę spalinową, łączność radiową, zdalnie sterowane alarmowanie selektywne, nowoczesne ubrania ochronne, hełmy, specjalistyczne obuwie, wyposażenie dla drużyn młodzieżowych i wiele innych środków. Nowoczesne wyposażenie, porównywalne z wyposażeniem jednostek zawodowych oraz dobre wyszkolenie strażaków było przyczyną, że jednostka OSP Gołkowice w 1997 roku, decyzją Ministra Spraw Wewnętrznych została włączona do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego.

Zmiany polityczno-społeczne, bliskość granicy oraz wspólne zagrożenia były przyczyną nawiązania w 1995 roku współpracy z Ochotniczą Strażą Pożarną z Zavady z Republiki Czeskiej. W 1996 roku sporządzono i podpisano aneks do istniejącej już umowy o współpracy przygranicznej uwzględniający wspólne działania strażaków ochotników.

Strażacy z Gołkowic w ciągu 100 lat istnienia jednostki uratowali wiele płonących domów, stodół i obór. Ratowali życie mieszkańców, płonące lasy i płody rolne. Uczestniczyli w akcjach powodziowych, usuwali skutki skażenia rzek. Akcje prowadzono nie tylko na terenie Gołkowic i Skrbeńska, ale również w innych wsiach a nawet w innych województwach. Prowadzili jednocześnie szeroko pojęte działania profilaktyczne, kontrolne i szkoleniowe. Na szczególne podkreślenie zasługuje działalność kulturalna. Były okresy, że straż była jedynym animatorem i organizatorem życia kulturalnego Gołkowic. Działalność ta była i jest możliwa dzięki zaangażowaniu licznej rzeszy byłych i aktualnych członków straży pożarnej. Ich systematyczna praca, czasami wręcz poświęcenie zapewniło ciągłość i skuteczność działania straży pożarnej. Spowodowali, że Ochotnicza Straż Pożarna swą ponad 100-letnią działalnością na trwałe wpisała się w dzieje Gołkowic.